Favoriete schrijvers mogen de hik hebben of zat zijn

Ze stond nummer één op mijn lijstje. Van schrijver en kunstenaar Nelleke Zandwijk wilde ik dolgraag een aanprijzing op mijn omslag hebben en het gaat nog lukken ook. Haar boek De dag van de jas was een hit in 2001. Daarna schreef ze  Avonturen van een uitslover (2005) en Pierenland (2009). Ze was jarenlang columnist voor Volkskrant Magazine en schrijft nu aan een verhalenbundel.

Ik heb iets met haar boeken, niet omdat mijn schrijfstijl identiek is aan die van haar, maar vanwege een soort geestverwantschap. Er zijn duizenden boeken ‘goed’, ‘indrukwekkend’ en ‘knap geschreven’. Het extra zit in de persoonlijke band met een boek, het zit in de toon van de schrijver. Het lezen is een ontmoeting met iemand van wie ik meer wil weten. En dan mag zo iemand best eens de hik hebben, zat zijn of een flauwe grap maken. Een boek moet speels en dapper zijn voor mij. Je moet voelen dat de schrijver dingen probeert. Dat hij niet doordendert in een stijl waar alleen maar niets op af te dingen is.

Deinende boezem
Altijd moeilijk om uit te leggen waarom je iemands boek precies goed vindt, maar als ik een poging moet doen, vind ik het mooi dat Nelleke Zandwijk schrijnende zaken als dood en een scheiding beschrijft aan de hand van zoveel betekenisvolle details dat het behalve tragisch ook komisch wordt. Bijvoorbeeld: Een kind wordt bij het vuilnis gezet en leest de wikkels van de lege blikken in plaats van het op een brullen te zetten. Het boek staat vol met zinnen als: ‘Toen ik voor de eerste keer in het nieuwe huis op bezoek kwam droeg Joke een broche die leek op een vliegtuigje dat in zee was gestort en waarvan de afgebroken vleugel op het blauwe oppervlak van haar enorme boezem deinde, nietig als een schilfer. Ik bedacht dat mijn vader misschien een nieuw soort zee gevonden had.’
Uit de recensies van Zandwijks De dag van de Jas:
‘De dag van de jas wemelt van dwaze invallen, absurde situaties, groteske personages en geestige wendingen.’ Trouw
‘Een familiekroniek zoals je die werkelijk nooit ziet.’ Trubantia 

Uitgebeende literatuur
Nelleke Zandwijk, maar wie kent haar? Mijn redacteur noemde namen van bekendere schrijvers, mensen waarvan ik helaas nooit een boek gelezen had. Dat komt onder andere doordat ik eeuwenlang iets tegen Nederlandse boeken had. Het grootste compliment dat een Nederlands boek doorgaans kreeg, leek mij, was dat het zo kaal geschreven was. Uitbenen tot de kern, daar ging het om in de Nederlandse literatuur. Bovendien werd je wereld groter van buitenlandse literatuur. Amsterdam ken ik wel.

Amicaal met Giphart
Verder zijn er bizar veel schrijvers, heb ik afgelopen jaar ontdekt. Voordat ik een boekencontract had, stond ik eens in het jaar twee meter bij Ronald Giphart en Tommy Wieringa vandaan in café De Bastaard, maar ik voelde me te onbeduidend om daar amicaal mee te doen. Bovendien waren er altijd al andere mensen die amicaal met ze deden.

Nu blijkt het ineens te wemelen van best bekende schrijvers die ik in de kroeg niet zou herkennen. En ook die zullen wel bestookt worden met manuscripten van schrijvers die om hun goedkeuring vragen. Want zo gaat dat, begrijp ik. Manuscripten lezen is voor gerenommeerde schrijvers een vorm van vrijwilligerswerk waar ze alle dagen van hun leven mee zouden kunnen vullen. In de tijd dat je zo’n manuscript leest kun je ook de nieuwste van je favoriete schrijver lezen. En hoe groot is de kans dat je het boek ‘goed’ vindt of er zelfs door geraakt wordt?

Weergaloos boek!
Dat Nelleke Zandwijk Grootser dan ik wilde lezen was dus al fenomenaal (en dat deed ze secuur, tot en met een lijstje correcties aan toe), maar dat ze mijn boek ook nog eens goed vindt, is fantastisch en een uitstekende reden om de komende weken in feestroes door te brengen. Ik heb van haar een quote gekregen die raak is. Ik hou hem nog even voor me en verklap alleen dat hij veelzeggender is dan: ‘Leest als een trein’, ‘Weergaloos’ of ‘Koop dat boek!’ 

In augustus 2016 komt mijn roman Grootser dan ik uit bij Ambo Anthos.

Eén gedachte over “Favoriete schrijvers mogen de hik hebben of zat zijn

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *