Polariseren wil ik niet, dus hierbij een krankzinnig genuanceerd verhaal waarin ik niemand tegen de schenen trap. Maar volgend jaar gaan we met oud en nieuw weg. Voor het bedrag waarvoor anderen vuurwerkpakketten kopen, huren wij een auto waarmee wij naar een vakantiehuisje over de grens rijden. Liever ging ik in een andere tijd van het jaar op vakantie. December wil ik thuis mijn winterslaap houden. Maar het kan niet anders.
Emotioneel
Ik weet: als ik emotioneel word, gaan mensen relativeren: ‘Het is maar één daggie.’ ‘Voor mij hoeft het ook niet, maar het is zo leuk voor de kinderen.’ ‘Traditie hè.’
Snap ik. Doe ik ook als andere mensen problemen hebben die ik niet heb en in een handomdraai om kan lossen.
Dus ik schrijf dit stuk met uiterste zelfbeheersing. Met veel cijfers en feiten.
Afgelopen 2 maanden was het rustig in het park. In de verte hoorden we andere wijken knallen, maar niet hier, in Utrecht Lunetten. Ook afgelopen coronajaren (2020 en 2021) was het goed te doen. Om 12 uur ‘s nachts word ik een circus, leid de honden af met voer (insektenbrokken en paardenworst) en spellen (niveau 2 van Nina Ottosson en snoepjes verstoppen in een handdoek) en na een uurtje gaat het wel weer.
Vuurwerkplein
Rufus wordt 12 jaar in mei. Ik had altijd medelijden met mensen die getraumatiseerde honden hebben die maanden voor oud & nieuw al trillend in een hoekje zitten. (Die hond die als pup in een trein zat die een noodstop moest maken omdat iemand zich voor de trein wierp – ‘We hoorden de botten kraken’ – en die nooit meer met de trein kan!) Zo was mijn Rufus niet. Ik heb half december één keer twee jongens op het voetbalveldje toegebulderd dat ze moesten stoppen met knallen, maar Rufus knipperde niet eens met zijn ogen.
Tot 31-12-2022 16 uur een doos met vuurwerk op het plein voor ons huis ontplofte. Voor het eerst dacht ik: hm, autovrij plein voor de deur, jammer. Want de buren liepen speciaal naar de plek voor ons huis toe omdat ze anders de auto’s voor hun eigen huis zouden beschadigen.
Oxazepam
Vanaf dat moment was er met Rufus niets meer te beginnen. We zetten de stereo keihard aan (Top 2000, later Radio Benjamin Biolay op Spotify), haalden alles uit de kast (stalen witte retro apothekerskast), maar hij bleef blaffen. Stond voor ons, hijgend, bek half open, grote pupillen. Steeds als hij even lag, schrok hij op van een nieuwe knal, van links, rechts, overal. Ik googelde op vuurwerkvrije vakantiehuizen, alles was vol. In de deelauto (4 wielen, 1 stuur) op een rustige plek wachten tot het over was? W. haalde oxazepam bij hondenvrienden. Dat werkte wel, maar niet genoeg. Ik was bang dat Rufus’ hart het zou begeven. Voor het eerst in zijn leven wilde Rufus niet mee naar buiten en poepte en plaste in de woonkamer. Zeven uur lang stonden we in de overlevingsstand. En dat was niet omdat mensen wapens gebruikten om de democratie te verdedigen of zelfs maar een saamhorige sfeer in de buurt te creëren. (Ik weet niet of ik dit neutraal genoeg formuleer?)
Nieuwjaarslessen
Meevaller: vanaf 1 uur was het direct weer heel rustig. Toen we nog in de flat woonden, fietsten de hele nacht lallende en knallende studenten langs, maar hier passeert niemand die hier niet moet zijn.
1 Januari 2023: Met de honden alweer vroeg op pad. Ik pols bij mensen uit de buurt hoe zij de nacht doorstaan hebben. Ze reageren terughoudend. Omdat ik te emotioneel ben natuurlijk.
2 Januari 2023: Ik heb geleerd dat emotioneel doen over vuurwerk niet werkt. Ik vraag dus geïnteresseerd: hoe was je jaarwisseling? Iemand kon aan tafel geen gesprek voeren met de kinderen omdat de knallen nog dichterbij hun huis waren dan bij dat van ons. Het was erger dan eerdere jaren en harder. Het begon eerder, er was illegaal vuurwerk. Iedereen ondergaat het alsof het onweer is, een zonsondergang of uitgebloeide roos.
Schijt aan de wereld
Positief hoogtepunt van oud & nieuw was het appje van mijn favoriete buurvrouw: ‘Ik leef met jullie mee met het vuurwerk en de honden’. Maar door de rest van de wereld voel ik me, tja, een beetje in de steek gelaten: ‘Zoek het maar uit met die bange honden. Waarom heb je überhaupt honden?’ Daarom heb ik een paar drollen (1 grote en 2 kleintjes) in het gras laten liggen terwijl ik ze anders keurig opraap. En nu maar hopen dat de juiste mensen daarin trappen. Als de wereld schijt aan Rufus heeft, heeft Rufus schijt aan de wereld.
Afschuwelijk, Suzanne! Ik hoop maar dat er volgend jaar in heel Nederland een echt vuurwerkverbod is. Zijn alle honden (en hun baasjes) bij gebaat. Dus niet dat halfslachtige van afgelopen jaarwisseling. Mijn stad was een van de 12 gemeenten met een ‘vuurwerkverbod’. In de praktijk betekent dat niets: net zoveel geknal als gewoon. En dat met een aanloop van een maand of twee.
Ik hoop dat er een alternatief komt. Ik snap dat mensen ‘iets’ willen met oud en nieuw. Ik las dat je lichaam een fijn stofje aanmaakt als je even doodsangst hebt gehad en je daarna weer veilig bent. Dat krijg je van vuurwerk, maar kan ook op andere manieren, bijvoorbeeld door een ijskoude duik in de Noordzee. En mooi centraal vuurwerk, samen muziek maken en dansen, weet ik veel. Eerst van het idee af dat oud en nieuw alleen maar leuk is als je kunt knallen.