Gek dat de Universiteit Utrecht nog bestaat. De meeste scholen waar ik op heb gezeten, worden snel opgedoekt. Lagere scholen (2), middelbare school. Weg! Kunstacademie in Kampen. Vertrokken!
Dochter van de minnares
Ik was afgelopen week in Kampen omdat mijn boek daar speelt, op die verdwenen kunstacademie. Mijn boek kent vele versies. (Door de eeuwen heen, zou ik bijna zeggen.) In de eerste versies speelde De Jongen, De Liefde, de grootste rol. Kampen kwam er niet in voor, het speelde in Utrecht omdat ik het anders zo autobiografisch vond. Nu vind ik autobiografisch niet erg meer. Autobiografisch is vaak een plus. (Zie o.a. Portret van een jongeman van Coetzee, De dochter van de minnares van A.M. Homes, Uit mijn kinderjaren van Gorki). En studeren in Kampen was achteraf bezien bijzonder. Vooral omdat het maar zo kort kon en de levensstijl van de vele studenten als dag en nacht verschilde van de relatief kleine, conservatieve bevolking. Dat irriteerde natuurlijk.
De brede IJssel
Ik dwaalde maandag door Kampen, maakte nu en dan een foto. Op de terrassen zaten oude mensen die andere oude mensen groetten. Ze konden familie van me zijn en tegenover familie voel ik me nog steeds een afvallige. Extra aardig doen maar, is mijn tactiek in kleine steden met een substantieel percentage gelovigen.
Voor de oude sigarenfabriek De Olifant, waar je tegenwoordig sigaren kunt kopen en op het terras zitten, stond een uitklapbord: ‘Vandaag besloten.’
Ik zocht niet iets specifieks. Ik ga mijn boek niet volstouwen met namen van steegjes of de films die in wijlen City draaiden. Ik wilde vooral een bodem leggen, de sfeer proeven. Zien hoe breed de IJssel is, die Kampen scheidt van het station aan de overkant vanwaar het boemeltje richting Zwolle vertrekt.
Broccantehoofdstad
En ik had een afspraak met de auteur van Blauw Haar, journalist Herman Broers. Dankzij zijn boek ben ik het grotere geheel gaan zien. Ik was een van de vele jongeren die dankzij de zogenaamd christelijke academies in gereformeerd Kampen los kwamen van God en thuis. Eindelijk durfden ze te zeggen dat ze homo waren. Gedreven waren we, bezield en nieuwsgierig. Anderen sprongen voor de trein omdat ze de vrijheid niet aankonden. Niemand namelijk die vroeg waar je was als je weken niet naar de lessen kwam.
We hadden het over verschillen tussen de extraverte ‘expresso’s’ (van de academie voor expressie door woord en gebaar) en de introverte ‘arto’s’ (van de kunstacademie). Zelf werd hij destijds, vers van het Friese platteland, ingepakt door een expresso. Opdracht van de academie: versier iemand, bleek later.
Volgens Herman, die nog nauwe banden met Kampen heeft, trekken nog steeds jaarlijks groepjes reünisten door de stad. Veertigers nu, vijftigers. Veel Kampenaren vinden het nu (nu wel) jammer dat de studenten vertrokken zijn.
Van studentenstad is Kampen nu Broccantehoofdstad van Nederland geworden. Zelden zoveel gezellige dingen achter kozijnen gezien.
Ik kan niet ontkennen dat ik opgelucht adem haalde toen ik weer in Utrecht was.
Tip voor Kampen: buit je studentenverleden uit. Zet een wandeling uit langs plekken waar studenten ooit heer en meester waren met hun punkhoofden en blauwe haar. Herman Broers heeft al een voorzetje gemaakt.
In augustus 2016 komt mijn roman Grootser dan ik uit bij Ambo Anthos.